آزمایشگاه روغن

گاز کروماتوگرافی

بیشتر آنالیزهای شیمیایی، شامل جداسازی اجزا موجود در یک مخلوط می باشد و مهم ترین روش برای جداسازی، برخی از اشکال کروماتوگرافی می باشد. به طور کلی کروماتوگرافی یک روش جداسازی است که در آن از دو فاز ساکن و متحرک استفاده می شود. برهم کنش متفاوت اجزای یک مخلوط با این دو فاز و یا تنها فاز ساکن و در نتیجه تفاوت در سرعت شویش، به تمایز اجزا از یکدیگر منجر می شود.

کروماتوگرافی گازی که امروزه کاربرد گسترده ای دارد روشی است که برای جداسازی و اندازه گیری اجزای فرار در یک مخلوط به کار می رود. کروماتوگرافی گازی با در نظر گرفتن اینکه امکان جداسازی ترکیبات بسیار پیچیده را در حداقل زمان فراهم می کند یک تکنیک بسیار قوی به شمار می رود این دستگاه در زمینه های مختلف از جمله دانشگاه ها، پالایشگاه ها، پتروشیمی ها، آنالیز گازهای موجود در روغن ترانسفورماتورها،... کاربرد گسترده ای دارد.

دستگاه کروماتوگرافی گازی B7890  جدیدترین دستگاه کروماتوگرافی ساخته شده توسط کمپانی اجیلنت با قابلیت های بسیار می باشد با استفاده از کروماتوگرافی گازی B7890 امکان انجام تعداد آنالیزهای بیشتر در زمان کمتر فراهم می شود، طراحی با کیفیت و قابلیت اطمینان B7890 به گونه ای است که کارایی سیستم در طی سال های بعد در سطح بالا باقی خواهد ماند. در این سیستم به طرز چشمگیری میزان استفاده از گاز حامل هلیوم کاهش می یابد. طراحی نرم افزار کروماتوگرافی گازی سری 7890 به گونه ای  که استفاده از آن به سهولت امکان پذیر است.

 

 

چگالی

دانستن چگالی روغن به منظور محاسبه وزن کل ترانسفورماتور و همچنین از نقطه نظر ممانعت از شناور شدن یخ در دمای پایین اهمیت دارد.

ولتاژ شکست

اندازه گیری ولتاژ شکست به عنوان یک تست روتین به منظور بررسی کیفیت عایقی از نظر آلاینده های معلق، رطوبت و پارامترهای اسیدی هماره توصیه  میگردد. شمارش و اندازه گیری ذرات معلق و محاسبه کد تمیزی روغن در کنار ولتاژ شکست بهره بردار را از وجودآلاینده های معلق میکرونی آگاه و تصمیم گیری های بعدی را به منظور پالایش و رطوبت زدایی ممکن میسازد.

 

اندازه گیری ترکیبات فوران

سیستم عایقی روغن- کاغذ در ترانسفورماتورهای قدرت، هموراه تحت تاثیر تنش های مختلف از جمله حرارتی، الکتریکی و محیطی قرار دارد. برحسب ماهیت و محل این عوامل روغن با کاغذ یا هردو،دچار فرسودگی می شوند. فرسودگی روغن با روشهای نوین مانند تصفیه شیمیایی؛ قابل جبران است در حالی که پیری کاغذ عملا برگشت ناپذیر است. بنابراین عمر یک ترانسفورماتور را می توان با دقت بالایی متناسب با وضعیت کاغذ قلمداد نمود.

اکسید های کربن،آب،ترکیبات فوران،اسید های آلی و مولکول های آزاد سلولز از عمده محصولات فرایند پیری و تجزیه کاغذ های عایقی هستند که در روغن آزاد می شوند. با توجه به اینکه نمونه برداری از کاغذ عایقی به منظور بررسی روند پیری عملا با دشوار هایی همراه است، مطالعات گسترده ای در سطح دنیا به منظور تدوین رابطه بین غلظت ترکیبات یاد شده، استقامت مکانیکی و درجه پلیمریزاسیون کاغذ صورت گرفته، امروزه اندازه گیری فوران به عنوان تست مکمل گاز کروماتوگرافی در امر عیب یابی و ارزیابی وضغیت در الویت قرار گرفته، مطابق استاندار 6 نوع فوران در روغن تولید و باز ترکیب می شوند و هر کدام حائز اهمیت ویژه در امر تحلیل و ارزیابی وضغیت می باشند.

 

ضریب تلفات عایقی

 تانژانت دلتا به مقدار مولکول های یونی و قطبی در داخل روغن بستگی داشته و نقش کوچکی در جهش حرارتی روغن ترانسفورماتور در حال کار ایفا میکند. در صورت پالایش خوب روغن مقدارتانژانت دلتا کم می شود، اما این پارامتر به آلودگی (مانند روغن موتور) بسیار حساس می باشد. مقادیر بسیار کم از این آلودگی ها حتی در مقیاس ppm مقدار این پارامتر را تا محدوده غیر قابل قبول افزایش می دهد. آب به تنهایی تاثیری در این پارامتر ندارد، اما می تواند همراه فرآورده های جانبی اکسیداسیون یا دیگر ناخالصی ها در شکل گیری ترکیبات پایدار سهیم شده و سبب افزایش مقدار تانژانت دلتا گردد.وقتی تخریب روغن آغاز می شود، در شروع فرایند اکسیداسیون، تانژانت دلتا افزایش می یابد، لیکن پس از مدتی، مقدار آن کاهش می یابد.  

 

 

اندازه گیری رطوبت (کارل فیش)

رطوبت می تواند از لحظه حمل از کارخانه در ترانسفورماتور نهفته باشد. اگر ترانسفورماتور به منظور بازدید داخلی باز شده باشد، عایق های موجود رطوبت را از اتمسفر جذب می کنند. اگر نشتی وجود داشته باشد رطوبت میتواند به صورت نم یا آب وارد ترانسفورماتور گردد. یکی از محصولات پیری یا تجزیه شیمیایی کاغذ ذر مجاورت اکسیژن، آب می باشد. واشرهای ضعیف یا فرسوده تحت تاثیر نوسانات فشار داخل تانک هوای مرطوب یا آب باران را به داخل ترانسفورماتور عبور می دهند، به خصوص در مجاورت اکسیژن همواره به عنوان یک خطر جدی سلامت ترانسفورماتور را مرود تهدید قرار می دهد. بنابراین می بایست رشد مقدار محلول در روغن ترانسفورماتور به دقت زیر نظر گرفته شود.

 

بی فنیل پلی کلراین  یا  PCB

روغن های نسوز مصنوعی با نام تجاری آسکارال (Askaral)  اولین بار در سال  میلادی1919 توسط آمریکای ها ساخته و به کار گرفته شد. اگر چه تولید این روغن در سال 1972 میلادی از سوی سازمان ملل ممنوع و در سال 1977 از رده خارج گردیده است ولی در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه و در تجهیزاتی که به این کشورها وارد شده است کاربد داشته و موجود می باشد. مدارک تجربی نشان داده که بیشترین آلودگی های مربوط به انتقال جوی آن است. در پژوهش های آزمایشگاهی بر روی افراد در معرض و همچنین حیوانات آزمایشگاهی موارد ذیل مشاهد گردید:

  • باعث تورم ریوی در حیوانات آزمایشگاهی می شود
  • اثرات تخریبی آن بر روی کبد اثبات گردیده است
  • مواردی در خصوص سرطان پوست،خون،کبد،دستگاه تنفسی و غدد لنفاوی گزارش گردیده است
  • محل تجمع آن در بدن کبد می باشد تماس پوستی با آن درماتیت پوستی و در تماس طولانی مدت منجر به سرطان پوست می گردد
  • پایداری زیاد در مقابل عوامل تجزیه کننده طبیعی و بیولوژیکی داشته بنابراین ماندگاری آن در طبیعت زیاد بوده و تهدید کننده محیط زیست می باشد

 

کشش سطحی و عدد اسیدی

اسید همواره از تجزیه یا اکسیداسیون روغن تولید می شود. برخی آلودگی های اسیدی نیز از اتمسفر وارد ترانس میشوند. اسید در حضور آب و اکسیژن، سیستم عایقی ترانس را مورد تهاجم قرار میدهند و به نوبه خود اسید و لجن مضاعف تولیدمیکند. لجن نیز با رسوب برروی اجزای داخل ترانس مشکلات عایقی و حرارتی جداگانه در پی خواهد داشت. وجود اسیددر مجاورت ذرات قطبی و آلودگیهایی که از کاغذ در روغن به جا می ماند، باعث کاهش چشم گیر کشش بین سطحی میگردد.سه پارامتر عدد اسیدی، کشش بین سطحی و رنگ روغن در طول عمر روغن دچار نوسانات قایل تفسیری نسبت به هممیشوند. به نحوی که افزایش اسیدیته روغن معمولا همراه با کاهش بین سطحی و تیره شدن روغن است. لذا اندازه گیریکشش بین سطحی و بررسی نوسانات رنگ روغن به عنوان تست مکمل عدد اسیدی، اطلاعات دقیقتری از عمر روغن ووضیعیت سیستم عایقی در اختیار میگذارد. خاطر نشان میسازد کاهش کشش بین سطحی لزوما ناشی از بالا رفتن اسیدیتهنیست و گاهاً آلودگی های غیر اسیدی ناشی از کاغذ و هوا نیز روی این پارامتر تاثیر میگذارند. در صئرت ناهماهنگی یا تضاددرنتایج این تست ها، شمارش ذرات معلق به عنوان تست مکمل تئصیه میگردد. خارج قسمت کشش بین سطحی به عدداسیدی شاخص کیفیت روغن (OQIN) نامیده میشود که از6 تا 1500 نشان دهنده کیفیت مطلوب یا نا مطلوب روغن است. شاخص های کمتر از 60 معمولا نیاز به تعویض یا تصفیه شیمیایی روغن دارند.